Piotr Michałowski
Malarz polski, urodzony 2 lipca 1800 roku w Krakowie. Najwybitniejszy przedstawiciel romantycznego nurtu w dziewiętnastowiecznym malarstwie polskim.
Pochodził z bogatej, ziemiańskiej rodziny, mającej dobra w Małopolsce, pod Krakowem i Przemyślem. Był średniozamożnym szlachcicem, bardzo pracowitym i gospodarnym, oszczędnym, przyzwyczajonym do prostego, prawie spartańskiego trybu życia. Prężny działacz społeczny, wzorowy urzędnik państwowy i postępowy ziemianin.
Od dziecka ujawniał uzdolnienia muzyczne i plastyczne. Już jako trzynastoletni chłopiec pobierał lekcje rysunku u Michała Stachowicza. Był człowiekiem wszechstronnie wykształconym. Studiował nauki matematyczno-przyrodnicze, ekonomiczne i humanistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Getyndze.
Artysta zmarł 19 czerwca 1855 roku we własnym majątku, Krzyżtoporzycach pod Krakowem.
KALENDARIUM
* W latach 1815-20 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim dziedziny prawa, fizyki, mineralogii i chemii.
* W 1821 roku wyjechał do Getyngi, by poświęcić się studiom prawniczym i rozszerzyć wiedzę historyczną.
* Po powrocie do kraju, w 1823 podjął w Warszawie praktykę w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, w której w 1827 uzyskał stanowisko naczelnika Oddziału Hutniczego.
* Ożywił działalność staropolskiego zagłębia przemysłowego, gdzie podczas powstania w 1831 roku organizował produkcję broni dla armii polskiej.
* 1832-35 Po upadku powstania wyjechał do Paryża i przez rok był w pracowni N.T. Charleta, malarza epopei napoleońskiej. Najwięcej jednak zyskał analizując i kopiując dawnych mistrzów w Luwrze i innych muzeach podczas częstych podróży po Europie. Artysta podejmował także próby w dziedzinie rzeźby, wykonał gipsowy posążek konny Napoleona (odlany w brązie w 1841 przez Debraux d'Anglure) i popiersie własne utrzymane w neoklasycystycznej konwencji.
* Od 1833 pracował samodzielnie, odnosząc sukcesy obrazami malowanymi akwarelą.
* W 1835 wrócił do Krakowa, zaczął malować cykl portretów hetmanów, by ozdobić nimi Salę Hetmańską na Wawelu.
* Od 1837 przejął prowadzenie majątków rodzinnych, malarstwem zaś zajmował się dorywczo. Malował tylko dla siebie, nie wystawiał, nie sprzedawał. (Pierwszą wystawę obrazów Michałowskiego zorganizowano dopiero w 1894 we Lwowie.)
* W 1840 roku przeniósł się do majątku Bolestraszyce pod Przemyślem. Wtedy też w okresie pełnego rozkwitu malarskiego talentu Michałowskiego, powstała bogata galeria portretów osób z najbliższego otoczenia artysty.
* W roku 1848 bacznie obserwował wydarzenia Wiosny Ludów; W 1853 został wybrany prezesem Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego.
W pełni poznano jednak dorobek Michałowskiego dzięki dużym wystawom w stulecie śmierci w 1955 roku. Wtedy przeanalizowano też jego twórczość naukową i podzielono ją na cztery okresy:
1) Okres tzw. amatorski, zaczynający się w latach młodzieńczych, a może nawet dziecięcych, a trwający do wyjazdu artysty do Paryża w roku 1832.
2) Okres obejmujący studia w Paryżu, kiedy następuje krystalizacja i rozkwit własnego stylu artysty (lata 1832-1835) oraz pobyt w Krakowie bezpośrednio po powrocie z Francji (lata 1835-1837). W tym czasie powstaje głównie jego malarstwo batalistyczne.
3) Okres pobytu na wsi w Krzyżtoporzycach i Bolestraszycach, przeplatany częstymi wyjazdami zagranicę (1837-1848). Artysta osiąga wtedy pełną dojrzałość twórczą. Powstaje seria arcydzieł, głównie portretów.
4) Siedmioletni okres pobytu w kraju (1848-1855) przynoszący, zapewne wskutek przeciążenia zajęciami publicznymi, a potem rozwijającej się choroby, stopniowe osłabienie twórczego zapału.
Tematyka twórczości
Wybitny kolorysta. Jego kompozycje odznaczają się świetnym, śmiałym rysunkiem, syntetyczną formą i swobodą techniki malarskiej (operował szerokimi pociągnięciami pędzla). W twórczości Michałowskiego zaznaczyła się siła poetycznego odczucia natury i człowieka, dynamizm oraz żarliwość patrioty i romantyka
